Kaag belooft dat contant geld blijft naast digitale euro, ‘maar er is nog geeneens een voorstel’
Minister van Financiën Sigrid Kaag garandeert dat iedereen in de toekomst met contant geld kan blijven betalen. In de Tweede Kamer en bij protestgroepen leeft de angst dat cash verdwijnt nu er in Europa wordt gedacht over invoering van een digitale euro.
Wouter Peer 23-11-22,
Het idee om digitaal geld te introduceren in de Europese Unie ondervindt veel weerstand vanuit de Kamer. Partijen vinden het plan nog te vaag en zien risico's. Ook buiten het Kamergebouw werd er geprotesteerd tegen de plannen. Kaag zegt de onrust te begrijpen. Ze benadrukt echter dat er ‘nog helemaal geen voorstel’ is. Ze vindt dat de Kamer te hard van stapel loopt. ,,Er wordt gedaan, zeker op sociale media, alsof het ding er al is. Maar er is helemaal niets besloten. Men kijkt hoe het als theoretisch concept zou kunnen werken in de praktijk.”
De digitale euro
Het idee van de digitale euro is dat burgers en bedrijven in de toekomst een rekening kunnen openen bij de Europese Centrale Bank (ECB), zoals je nu een rekening hebt bij een gewone bank. Die rekening zou alleen digitaal bestaan en wordt op een andere manier beheerd dan het geld dat we nu op bankrekeningen hebben staan.
De Europese Unie onderzoekt dat idee omdat contant geld steeds minder wordt gebruikt, en dat kan problemen veroorzaken. Briefjes en munten worden in omloop gebracht door de ECB. Giraal geld wordt beheerd door commerciële banken. Dat girale geld is veel kwetsbaarder. Een bank kan failliet gaan, zoals we hebben gezien in de financiële crisis van 2008, waarna overheden moeten bijspringen. Ook kan zo'n commercieel betaalsysteem haperen, zoals we nu in Rusland zien met de financiële sancties vanuit het Westen.
De digitale euro moet een soort combinatie worden van contant geld zoals we dat nu kennen en het girale geld dat we op de bank hebben staan. Die digitale euro is dan in beheer van de centrale banken. ‘Ik zie de digitale euro als een digitale variant van het bankbiljet met zoveel mogelijk kenmerken van contant geld’, legt directeur Betalen van de Nederlandsche Bank Inge van Dijk uit in een blogpost. ‘Overal en altijd inwisselbaar, voor iedereen toegankelijk en makkelijk te gebruiken.’ Ook minister Kaag denkt dat het makkelijk in gebruik moet zijn. ,,De bedoeling is dat, als het goed werkt, je er precies hetzelfde mee kan doen.”
Onrust in de Kamer
Minister Kaag ziet wel iets in de Europese plannen, maar een mogelijke digitale euro brengt ook een hoop vragen met zich mee vanuit de Kamer. Zo zijn er zorgen over privacy. Kan de overheid straks elke betaling van burgers traceren? PVV-Kamerlid Tony van Dijck sprak over de overheid ‘die Big Brother wil spelen’. Mahir Alkaya (SP) merkte op: ,,Wij willen anoniem blijven betalen, maar dat wil Europa niet.”
Over een concrete vormgeving kon de minister nog niets zeggen. Wel verzekerde ze de geluiden vanuit de Kamer mee te nemen in de overleggen. Zo gaf ze aan prioriteit te geven aan het waarborgen van de privacy en gaat ze enkel akkoord met een digitale munt ‘waarbij programmeerbaarheid uitgesloten kan worden’. Daarbij beloofde ze dat het kabinet niet voornemens is contant geld te vervangen door digitaal geld. ,,Het is de intentie van het kabinet dat contant geld op de markt blijft”, aldus Kaag.
Daarmee is de onrust in de Kamer nog niet gesust. Minister Kaag verwacht dat de Europese Commissie in het tweede kwartaal van 2023 met een concreter plan voor de digitale euro komt.