D66 wil piekbelasters verplicht uitkopen als vrijwilligheid niet werkt: 'Hard verhaal'
03 november 2022 19:47
De Groot stelde voor om piekbelasters een jaar de tijd geven om zelf te stoppen. "Doe je dat niet, dan is er een harde deadline en zul je ze verplicht moeten uitkopen en moeten onteigenen. Dat is een hard verhaal, maar daar is Remkes helder over", zei De Groot tijdens een debat over het stikstofrapport van Remkes.
Remkes sprak de afgelopen zomer met veel boerenorganisaties om in eerste instantie de gemoederen wat te bedaren. Er was sprake van een diepe vertrouwenscrisis tussen radicale boerenorganisaties en het kabinet.
Aan de hand van die gesprekken kwam Remkes begin oktober met zijn bevindingen: Wat wel kan. Een van de opvallendste aanbevelingen is het uitkopen van vijfhonderd tot zeshonderd piekbelasters. In het uiterste geval moeten die worden onteigend.
Het kabinet heeft het gehele rapport omarmd, maar zet wel grote vraagtekens bij de deadline van een jaar.
Wrevel tussen VVD en D66
De aansporing van De Groot aan het kabinet om met deze aanbeveling aan de slag te gaan, leidde tot irritatie bij oppositie én coalitiepartijen.
"De Groot neemt niet alleen afstand van het coalitieakkoord, maar ook van het rapport van Remkes", zei VVD-Kamerlid Thom van Campen. Volgens Van Campen wil de coalitie alleen "in het uiterste geval" boeren verplicht uitkopen zodat de bouw weer op gang komt, maar hij wil daar het liefst "ver vandaan" blijven.
Remkes wil de stikstofruimte die vrijkomt bij de uitkoop van piekbelasters gebruiken om de PAS-melders te legaliseren. Dat zijn de ondernemers die buiten hun schuld om met ongeldige vergunningen zitten.
"De Groot doet alsof het parlement een snoepwinkel is", zei Van Campen. "Hij haalt ingrediënten uit het coalitieakkoord en ingrediënten uit het rapport van Remkes door elkaar en schrijft daarmee zijn eigen verhaal."
Volgens van Campen "scheert" de D66'er "langs de randen van zijn eigen coalitieakkoord".
Remkes adviseert piekbelasters uit te kopen
Het advies van Remkes stuurt in de eerste plaats aan op vrijwilligheid. Piekbelasters, vooral boeren, kunnen hun bedrijf aanpassen of verplaatsen. Willen zij dit niet, dan moet de overheid met een "zo gunstig mogelijk" aanbod komen voor een vrijwillige uitkoop.
De ondernemers krijgen een jaar de tijd om hun keuze te maken. Laten zij die deadline verlopen, dan moet de overheid een "verplichtend instrumentarium" inzetten. Onteigenen dus.
In de kabinetsplannen van afgelopen voorjaar staat dat "niet alle agrariërs door kunnen met hun agrarische onderneming."
Het opkopen van boerenbedrijven bij beschermde natuurgebieden is geen nieuw plan. Al in het eerste advies van Remkes, in september 2019, wordt dit geopperd. Van onteigening was toen nog geen sprake, maar de klok tikt.
"Er is gewoonweg geen tijd meer. Zonder een gereduceerde uitstoot zal de vergunningverlening niet op gang komen", schrijft Remkes in zijn laatste advies.
Kabinet zoekt nog naar oplossingen
Het kabinet is naarstig op zoek naar oplossingen sinds de Raad van State in 2019 het stikstofbeleid van tafel veegde. Dat betekent dat veel (bouw)vergunningen niet meer worden afgegeven, terwijl er al sprake is van een woningtekort.
Ook door een laatste juridische uitweg om toch nog te kunnen bouwen, zette de rechter deze week een streep. Het kabinet doet onvoldoende om de natuur te verbeteren, luidde de uitspraak van de bestuursrechter van de Raad van State.
Een deel van de maatregelen is niet concreet genoeg en een flink deel is "afhankelijk van vrijwillige keuzes van ondernemers", aldus de Raad. Het kabinet werkt nog aan een nieuwe stikstofwet.