Wat als de euro valt? De Tweede Kamer mag de noodplannen inzien
20 oktober 2022 11:55
Aangepast: 20 oktober 2022
Minister van Financiën Sigrid Kaag zegt per brief toe dat de Kamer de plannen mag inzien, die gemaakt zijn tijdens of na de vorige grote crisis in de EU. In 2014 gaf toenmalig minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem toe dat er noodscenario's waren gemaakt die in werking zouden treden als de euro ten onder zou gaan.
Gulden invoeren
De gevolgen daarvan zijn amper te overzien. Als de euro (bijna) al zijn waarde verliest, kun je er simpelweg niks meer mee kopen. Bedrijven kunnen geen krediet meer krijgen, importeren is al helemaal onmogelijk en banken vallen om.
Om dat zo veel mogelijk te voorkomen zou er zelfs een plan zijn gemaakt om desnoods weer een eigen munt in te voeren, de gulden 2.0 zeg maar.
Geheim
Die plannen zijn allemaal in het diepste geheim bewaard, omdat ze nodeloos tot grote onrust zouden kunnen leiden als ze op straat komen te liggen. "Wij spreken daar nooit publiekelijk over, want het is niet wenselijk om je crisisscenario in de openbaarheid te brengen, niet alleen omdat het zeer speculatief is, maar ook omdat het raakt aan de buitenlandse betrekkingen en het invloed kan hebben op de kapitaalmarkt", aldus minister Kaag.
Maar de Kamer mag op verzoek van onder meer de leden Pieter Omtzigt en Derk Jan Eppink (JA21) de stukken toch bekijken. Binnen enkele weken krijgt de Kamer vertrouwelijke inzage in een samenvatting van 'voorbereiding op crisisscenario's rond de euro'. De plannen blijven dus wel geheim, maar zo kan de Kamer wel controleren of die voorbereidingen wat waard zijn.
Grote spanningen
"Op dit moment zijn er grote spanningen en we zagen ze al even tot uitbarsting komen in het Verenigd Koninkrijk. Het is goed dat een overheid altijd goed voorbereid is op elk denkbaar scenario, ook als het scenario onwaarschijnlijk is", zegt Omtzigt. "Als Kamerlid dien je de regering te controleren: is het juiste beleid aanwezig, worden de juiste scenario's goed uitgewerkt?"
Dat juist nu de noodplannen weer in de belangstelling staan, komt omdat de economische situatie in de EU heel snel extreem is verslechterd. Een jaar geleden leek er nog geen vuiltje aan de lucht. De economieën groeiden hard, de coronacrisis was zo goed als overwonnen en het optimisme was groot.
Meer lenen, hogere rentes
Maar door de oorlog in Oekraïne en de ongekend hoge inflatie ziet dat er nu heel anders uit. Er worden honderden miljarden euro's geleend door landen in de eurozone om huishoudens en bedrijven te ondersteunen terwijl de rentes juist stijgen.
De combinatie van hogere schuld én hogere rente, is een beroerde. Dat betekent namelijk ook dat de zorgen toenemen dat sommige landen straks niet meer aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen.
En de les van de Griekse crisis is dat als één euroland op omvallen staat, de hele eurozone – en dus de euro – in gevaar is.