’Nu het moment om aan goede kant geschiedenis te staan’
Rutte bij VN: ’Poetin laat het niet bij Oekraïne als we hem niet stoppen’
Door JAN POSTMA
Rutte benadrukte dat Rusland de duidelijke agressor is in Oekraïne, ook al doet het zich voor als slachtoffer. „Niemand viel Rusland binnen. Niemand bedreigde het Russische volk.” De wereld heeft te lang gedacht dat het maar retoriek was van Poetin toen hij sprak over de neerval van de Sovjet-Unie als „de grootste geopolitieke catastrofe” in de geschiedenis, aldus Rutte.
Onze premier waarschuwde dat het niet bij Oekraïne zal blijven als er geen actie wordt ondernomen. „Hij zal het niet bij Oekraïne houden als we hem niet stoppen. Deze oorlog is groter dan Oekraïne. Het gaat over het ophouden van de internationale wetten. Het gaat om het recht van een soeverein volk om een eigen pad te kiezen. Het gaat over vrijheid. Die van hen en die van ons.”
Kernwapens
De recente acties van Poetin, die dreigde met kernwapens en overging tot een gedeeltelijke mobilisatie, laten zien dat de westerse steun aan Oekraïne helpt, zo zegt Rutte. „Deze week hield Poetin een toespraak die alleen maar kan worden omschreven als een teken van paniek, een teken van zwakte. Hij verliest zijn eigen ondoordachte oorlog, en hij weet het.”
Poetins woorden waren bedoeld om Oekraïne en de bondgenoten te intimideren, maar dat heeft niet gewerkt, stelt Rutte. „Ze laten ons koud.” De dreigementen om kernwapens te gebruiken, waren ook een manier om verdeeldheid te zaaien. „Maar dat zal niet werken. Samen met onze bondgenoten blijft Nederland Oekraïne steunen, op elke manier mogelijk. Hoelang het ook duurt, de hele weg lang.”
Massagraven
Rutte ging ook in op de berichten over massagraven, martelingen en verkrachtingen in door Rusland bezette gebieden. „De wereld kan niet, en zal niet passief blijven en niets doen.” Daarin ziet Rutte ook een belangrijke rol voor Nederland. „Nederland en ook Den Haag, als hoofdstad van het internationale recht, voelen een speciale verantwoordelijkheid hiervoor.”
Nederland heeft in samenwerking met het Internationaal Strafhof in Den Haag al eerder forensische teams naar Oekraïne gestuurd, en er staat ook een nieuwe missie op de planning. Daarnaast organiseerde Nederland deze zomer een congres waarbij 45 landen zich aansloten bij het proces om oorlogsmisdaden in Oekraïne te bestraffen. Maar, zo waarschuwt Rutte: „We weten uit ervaring dat het vinden van gerechtigheid in internationale context een lange weg kan zijn, waarbij grote zorgvuldigheid nodig is.”
Rutte stelde dat de oorlog in Oekraïne, en dan met name de Russische invloed op de westerse energievoorziening, een extra motivator is om te kijken naar alternatieve energiebronnen. „Het maakt ook het aanpakken van dat andere wereldwijde probleem, klimaatverandering, nog urgenter. En ook daar is internationale samenwerking een absolute must.”