Europarlement stemt in met klimaatwetten: experts voorzien hogere kosten burger
author avatar
Door ALEXANDER BAKKER
18 apr. 2023
„Dit is een cruciale stemming voor het klimaat”, jubelt Eurocommissaris Frans Timmermans. „We zijn nu heel dicht bij de afronding van het Europese klimaatpakket, waarmee we de Europese Unie op weg brengen naar een groene toekomst.”
Het Europarlement heeft ingestemd met vijf grote klimaatwetten. Een daarvan regelt een aanscherping van het emissiehandelssysteem (ETS). Een deel van de industrie moet voor uitstoot van broeikasgassen nu al CO2-rechten kopen. Door stapsgewijs rechten uit de markt te halen stijgt de prijs voor uitstoot. Huishoudens en bedrijven merken daar nu al een effect van op hun energierekening: kolencentrales betalen fors voor hun uitstoot.
CO2-prijs
Dankzij de nieuwe Europese wet worden (gratis) rechten versneld uit de markt gehaald. De CO2-prijs schiet daardoor omhoog. Deze prikkel moet bedrijven verleiden om te kiezen voor vergroening. Uiteindelijk moet het in 2040 zijn afgelopen met de uitstoot.
Daarnaast is een ruime meerderheid van het Europarlement akkoord met het plan meer sectoren te laten betalen voor de CO2-uitstoot. Daardoor gaan we vanaf 2027 meer afrekenen voor benzine, diesel en aardgas.
De verwachting is namelijk dat het bedrijfsleven de kosten gaat doorbelasten aan huishoudens en automobilisten. Experts verwachten aan de al prijzige pomp een lastenverzwaring van 0,12 tot 0,14 eurocent. Het effect op de energierekening komt in ons land waarschijnlijk neer op 12 cent per kubieke meter aardgas.
Duurder ticket
Daarnaast is groen licht gegeven voor het plan om luchtvaart binnen Europa vanaf 2026 vol te laten betalen voor CO2-uitstootrechten. Een vliegticket Amsterdam-Barcelona kan daardoor zomaar een paar tientjes duurder worden.
Om te voorkomen dat de industrie de EU ontvlucht komt er een CO2-grensheffing. Staalgiganten uit bijvoorbeeld India en de VS gaan daardoor straks een vergelijkbare groene heffing betalen als ze hun producten willen verkopen aan ons. Het Europese bedrijfsleven vreest dat hiermee slechts een deel van het concurrentienadeel is opgelost: voor export naar landen buiten de EU is niets geregeld.
Miljardenfonds
Om huishoudens op weg te helpen naar groene alternatieven komt er weer een nieuw Europees miljardenfonds. De groene straatprijs valt vooral in Oost-Europa; zo hoopt Timmermans kritische lidstaten over de streep te trekken.
Naar verwachting buigen de EU-landen zich volgende week voor de laatste keer over het klimaatpakket. Na hun steun zijn de wetten definitief. Binnen het groene Europarlement was de massale steun geen verrassing. Toch klinken ook daar kritische geluiden. „Ik voorzie dat we straks in 2030 tot de conclusie komen dat we een onhaalbaar bindend doel in de wetgeving hebben gezet”, reageert SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen bijvoorbeeld. „En dan zetten we ons juridisch helemaal klem.”