CORONA
09 MAART 2023
Hugo de Jonge wil dat VWS zijn corona-berichten geheim houdt
De Jonge (CDA) stuurde op 10 november 2022 een brief aan het ministerie, die in handen is van De Volkskrant. In de brief probeert hij het ministerie ervan te overtuigen om zijn app-berichten niet vrij te geven – zoals door VWS wel was voorgenomen. De Jonge vindt dat zijn vorige ministerie veel te ruimhartig was met de voorgenomen openbaarmaking van zijn WhatsApp-berichten tijdens de coronacrisis.
“Ik verzoek u de set documenten opnieuw te beoordelen en daar waar nodig de uitzonderingsgronden toe te passen,” schreef De Jonge in de brief. “De Jonge voegde bij zijn brief een memo toe van zijn secretaris-generaal, de hoogste ambtenaar van zijn nieuwe ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkszaken (BZK), waar ook Volkshuisvesting onder valt,” schrijft De Volkskrant. “De topambtenaar van De Jonge bemoeit zich in dat memo tot in detail met de stukken die VWS openbaar wil maken en die volgens hem geheim moeten blijven. Hij hamert er onder andere op dat de chatberichten van De Jonges voormalige politieke assistent niet openbaar mogen worden, omdat anders ‘het functioneren van de staat’ in gevaar komt.”
Hoewel de minister het voor elkaar kreeg dat zijn WhatsApp-berichten voorlopig niet worden vrijgegeven, erkent zelfs De Jonges topambtenaar dat de achterliggende redenering bij de rechtbank waarschijnlijk geen stand houdt. Daarom heeft hij het ministerie van VWS opgedragen om alle stukken te bewaren zodat de rechter nog kan wegen of de informatie geheim mag blijven.
Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans stelde eerder al dat het kabinetsbeleid juridisch onhoudbaar is. Hij noemde de algehele weigering om communicatie tussen bewindspersonen te openbaren ‘in strijd met zowat alle openbaarheids- en archiefregels die we hebben'.
Lockdown Files
Ondertussen liggen de WhatsApp-berichten van de ambtgenoot van De Jonge, de Britse coronaminister Matt Hancock, wél op straat. Vorige week werd bekend dat er bijna 100.000 WhatsApp-berichten van de telefoon van Hancock in handen waren gekomen van de krant The Telegraph. De berichten laten zien hoe de Britse overheid angst gebruikte als wapen om gehoorzaamheid van de bevolking aan strenge coronamaatregelen af te dwingen.
De berichten werden de krant toegespeeld door journaliste Isabel Oakeshott, die van Hancock de opdracht had gekregen om zijn biografie te schrijven en daarvoor toegang had tot informatie uit zijn telefoon. Ze verbrak een geheimhoudingsovereenkomst met Hancock, omdat ze vindt ‘dat het Britse volk recht heeft om te weten wat hun leiders destijds wisten over het virus en hoe ze met de belangen van de mensen zijn omgegaan’.
De data bevatten onthullende gesprekken tussen Hancock en andere ministers, toenmalig premier Boris Johnson en hooggeplaatste functionarissen, uit 2020 en 2021. Uit de gelekte conversaties blijkt dat veel mensen binnen de regering wisten dat corona niet zo gevaarlijk was als werd voorgesteld. Desondanks maakte de regering de bevolking 'planmatig' bang om zo maatregelen te kunnen opleggen, zoals het sluiten van scholen en de horeca, het isoleren van bejaarden in verzorgingshuizen en het verplicht dragen van maskers.
Woensdag werd uit de Lockdown Files bekend dat gezondheidsfunctionaris Chris Whitty zijn regering in februari 2020 adviseerde dat ‘versnelde ontwikkeling van vaccins’ niet mogelijk was vanwege het lage sterftecijfer van COVID. Tedros van de WHO joeg de wereld op datzelfde moment angst aan met een sterftecijfer van 3,4 procent. In ieder geval bij de Britse regering was toen dus al bekend dat dit cijfer veel lager lag.