Groot, groter, grootst! Maar zit de overbelaste haven wel te wachten op het grootste containerschip ter wereld?
Jelle Gunneweg
12 augustus,
Groot, groter, grootst is al decennialang het credo in de containervaart. Rederijen beconcurreren elkaar door steeds grotere schepen te bouwen. De laatste modellen zijn qua omvang allemaal even groot: 400 meter lang (zo groot als vier voetbalvelden) en 61,5 meter breed. Daarmee kunnen ze in één keer 48 duizend auto’s of 225 miljoen bananen vervoeren.
Maar groter kan niet, anders passen ze niet meer door het Suezkanaal, de voornaamste vaarroute tussen Zuidoost-Azië en Europa. Het is dus niet de omvang van het schip die de Ever Alot van andere containerreuzen onderscheidt. Wel het aantal containers dat erop kan, weet scheepsspotter Cees de Keijzer.
"Het draait erom wie de stalen ‘dozen’ het slimst weet te stapelen. Momenteel is dat rederij Evergreen met Ever Alot waar 24.004 TEU (Twenty feet Equivalent Units, de standaardcontainer, red) op past. Dat zijn 12 containers meer dan voorganger Ever Ace."
De koppositie van Evergreen is niet voor lang, vertelt De Keijzer. “Nog dit jaar neemt MSC (de grootste containerrederij ter wereld, red) de Tessa in de vaart. Een schip dat met 112 TEU weer net iets meer containers kan vervoeren dan Ever Alot. En MSC heeft nóg twee grotere schepen in de aanbouw."
Papieren strijd
Haveneconoom Bart Kuipers van de Erasmus Universiteit is nauwelijks onder de indruk. "Het enige waar het de rederijen om te doen is dat ze marktleider willen blijven op het gebied van grote schepen, maar in feite is het een papieren strijd. Het scheelt maar een paar promille in TEU en eigenlijk zijn ze dus allemaal al jaren even groot."
Bij de berekening wordt uitgegaan van gestapelde lege standaardcontainers van 20 voet lang (6 meter) en 8 voet hoog (2,43 meter). In de praktijk laden die schepen vooral de grotere containers van 40 voet, die je vooral op vrachtwagens ziet. Die zijn twee TEU. De werkelijke capaciteit van de schepen is dus lager dan de 'theoretische' 24 duizend TEU.
Kuipers is kritisch over de strijd tussen de rederijen omdat de gigareuzen voor veel problemen in de havens zorgen. 'Het probleem is dat ze in één keer zoveel lading brengen dat de terminals het niet meer aankunnen. De containerkranen zijn niet meegegroeid met de ontwikkeling van de scheepsbouw. Daardoor nemen de voordelen van de schaalvergroting juist af en duurt het lossen van de schepen veel langer."
Onbetrouwbare aankomsttijden
Daar komt bij dat door de lockdowns in de Chinese havens en de toenemende consumptievraag in coronatijd de containerschepen hun vaarschema’s niet meer haalden. Dat zorgt al twee jaar voor een chaos op de terminals. "De hele logistieke keten is in de war geraakt door de onbetrouwbare aankomsttijden. Losploegen, sjorders, vervoerders, ze weten allemaal niet meer waar ze aan toe zijn. Bedrijven hebben door die onzekere levertijden extra voorraden besteld waardoor ook de distributiecentra zijn dichtgeslibd. Kades staan nu vol met containers die wachten om geladen of gelost te worden", zegt Kuipers.
Volgens hem is de situatie het best te vergelijken met Schiphol waar de koffers ook opgestapeld liggen te wachten tot ze meegenomen kunnen worden. "Op papier kunnen de kranen 25 containers per uur verwerken, maar in de praktijk is dat door inefficiëntie gedaald tot 14. Schepen moeten langer aan de kade blijven om gelost te worden of ze moeten langzamer varen omdat de kade nog bezet is. Daardoor wordt het vaarschema verder verstoord."
Logistieke chaos
De logistieke chaos in de Rotterdamse haven heeft er mede voor gezorgd dat in de eerste helft van 2022 4,4 procent minder containers zijn overgeslagen dan in dezelfde periode vorig jaar. En dat worden er in de nabije toekomst nog minder, vermoedt Kuipers. "De verwachting is dat de wereldhandel verder afneemt en bedrijven dichter bij huis gaan inkopen. Dat zal meer rust in de logistieke keten geven. Mogelijk krijgen we dan zelfs een overcapaciteit aan schepen."
Terug naar de Ever Alot, die naar verwachting vrijdagavond aankomt. Het schip heeft flinke vertraging opgelopen, mogelijk doordat er geen ligplek aan de Rotterdamse kade beschikbaar was. Het 'groene beest’ komt op de vaste locatie te liggen bij de ECT Delta Terminal in de Amazonehaven. Wie de aankomst wil vastleggen kan het beste langs de Missouriweg staan of bij snackbar het Balkon van Europa op de punt van de Tweede Maasvlakte.
Scheepsspotter Cees de Keijzer zie je er niet. "Feitelijk is het niks nieuws onder de zon. Als je een foto van vorig jaar pakt toen de Ever Ace tijdens de Wereldhavendagen in Rotterdam aankwam en je verandert de naam in Ever Alot, dan valt het niet eens op. Zo marginaal zijn de verschillen."
Ook haveneconoom Bart Kuipers aarzelt om met zijn fotocamera naar de Maasvlakte te gaan. "Ik ga zeker wél kijken als de nieuwste schepen van Maersk naar Rotterdam komen. Die hebben de cabine van de kapitein op het voordek staan. En ze kunnen op methanol varen. Veel zuiniger dan de huidige schepen. Dat is pas echt spectaculair."
